Đột quỵ không chỉ tàn phá cơ thể mà còn để lại những vết thương vô hình trong tâm trí. Nhiều người bệnh sau khi vượt qua giai đoạn nguy kịch lại phải đối mặt với lo âu, chán nản, thậm chí mất động lực tập luyện - biểu hiện của rối loạn sự thích ứng, một rối loạn tâm thần phổ biến nhưng dễ bị xem nhẹ.
Theo TS. Vũ Thy Cầm - Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, rối loạn sự thích ứng là phản ứng cảm xúc hoặc hành vi quá mức trước biến cố lớn, thường xuất hiện trong ba tháng đầu sau đột quỵ. Người bệnh cảm thấy buồn bã, dễ khóc, bi quan, tránh né phục hồi chức năng, thậm chí có ý tưởng tự hại. Nếu không được phát hiện sớm, tình trạng này có thể tiến triển thành trầm cảm hoặc rối loạn lo âu mạn tính.
Nguyên nhân xuất phát từ tổn thương vùng não điều hòa cảm xúc kết hợp với cú sốc tâm lý do mất khả năng vận động, vai trò xã hội hay sự lệ thuộc vào người khác. Các triệu chứng kéo dài làm giảm khả năng hồi phục, tăng thời gian nằm viện và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Giải pháp điều trị bao gồm liệu pháp tâm lý (giáo dục tâm lý, trị liệu nhận thức - hành vi, hỗ trợ gia đình) và liệu pháp thuốc. Các thuốc chống trầm cảm nhóm SSRI như Sertraline (Zoloft) có thể giúp giảm lo âu, cải thiện khí sắc, hỗ trợ tốt cho quá trình phục hồi vận động và nhận thức. Tuy nhiên, người bệnh cần được bác sĩ theo dõi chặt chẽ để tránh tương tác thuốc.
TS. Vũ Thy Cầm nhấn mạnh: "Rối loạn sự thích ứng là phản ứng tự nhiên nhưng cần được điều trị. Can thiệp sớm về tâm lý sẽ giúp người bệnh đột quỵ hồi phục nhanh và toàn diện hơn".
Sự đồng hành của gia đình, cộng đồng cùng đội ngũ y tế đóng vai trò quyết định giúp người bệnh vượt qua rào cản tinh thần, hướng đến cuộc sống độc lập và chất lượng hơn sau đột quỵ.