Năm 2015, trên thế giới có gần 50 triệu người mắc sa sút trí tuệ, chiếm khoảng 5% tổng số người trên 60 tuổi. Theo Tổ chức Y tế thế giới, chi phí dành cho chăm sóc, điều trị bệnh nhân sa sút trí tuệ hàng năm trên toàn thế giới ước tính khoảng 800 tỷ USD (tương đương 1% GDP toàn cầu) và sẽ đạt tới 2.000 tỷ USD vào năm 2030.
Theo TS Trần Thị Hà An, Trưởng Phòng Điều trị bệnh tâm thần người già, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, sa sút trí tuệ là hội chứng lâm sàng được gây ra bởi tổn thương não, với đặc trưng bởi là các biểu hiện suy giảm các lĩnh vực nhận thức như trí nhớ, định hướng, chú ý, ngôn ngữ, tri giác, suy luận, phán đoán, điều hành, khả năng thực hiện các nhiệm vụ liên tục… Sa sút trí tuệ có thể gặp trong nhiều bệnh khác nhau trong đó phổ biến nhất là bệnh Alzheimer (chiếm 60 - 80% tổng số các bệnh nhân sa sút trí tuệ).
Ngoài rối loạn các lĩnh vực nhận thức, người bệnh sa sút trí tuệ có thể có nhiều triệu chứng rối loạn tâm lý - hành vi và suy giảm chức năng nặng nề tuỳ từng thể và từng giai đoạn của bệnh. Tuy nhiên, người bệnh cần được tới gặp bác sĩ khi có các dấu hiệu sớm dưới đây:
- Giảm trí nhớ làm rối loạn cuộc sống hằng ngày.
- Khó khăn trong việc lên kế hoạch hoặc giải quyết vấn đề.
- Khó khăn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ quen thuộc.
- Nhầm lẫn về thời gian và không gian.
- Khó nhận biết về hình ảnh trực quan và mối quan hệ trong không gian.
- Phát sinh vấn đề mới với từ ngữ khi viết/đọc.
- Đặt nhầm chỗ các đồ vật và mất khả năng nhớ lại các bước để tìm lại đồ.
- Giảm khả năng phán đoán hoặc ra quyết định.
- Thu mình khỏi công việc hoặc hoạt động xã hội.
- Thay đổi cảm xúc và nhân cách.
Sa sút trí tuệ gây ra gánh nặng lớn cho bản thân người bệnh, người chăm sóc và toàn xã hội. Chính vì thế, việc quản lý, chăm sóc và điều trị người bệnh cần được tiến hành càng sớm càng tốt. Các phương pháp điều trị không dùng thuốc, dùng thuốc và chăm sóc toàn diện không những có thể làm giảm các triệu chứng mà còn làm chậm quá trình tiến triển của bệnh.
Khi có 10 dấu hiệu sớm của người nhà như trên, gia đình nên đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có chuyên khoa sức khỏe tâm thần để được làm các bài test cần thiết.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!