Virus HBV có thể âm thầm gây xơ gan, ung thư gan mà không hề có triệu chứng rõ ràng trong suốt nhiều năm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi phút có 2 người tử vong do biến chứng từ viêm gan B. Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ nhiễm cao, với hơn 10% dân số mang virus trong máu.

Vì sao cần phát hiện sớm viêm gan B?

BSCKII. Nguyễn Thị Thùy – Trung tâm Tiêu hóa gan mật, Bệnh viện Bạch Mai cảnh báo: "90-95% người lớn nhiễm cấp tính tự khỏi, nhưng 5% sẽ thành mạn tính. Trong số này, 20-30% sẽ phát triển thành xơ gan hoặc ung thư gan nếu không điều trị. Việt Nam hiện đứng thứ 6 thế giới về ung thư gan, phần lớn do HBV gây ra".

Vấn đề là, đa số người bệnh không biết mình đang nhiễm virus. Những triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, vàng da, đau hạ sườn phải... rất dễ bị bỏ qua. Xét nghiệm máu định kỳ là cách duy nhất để phát hiện sớm, đặc biệt với nhóm nguy cơ cao:

Phụ nữ mang thai

Người tiêm chích ma túy, quan hệ đồng giới nam

Người nhiễm HIV, viêm gan C

Người sống ở vùng dịch tễ cao (tỷ lệ nhiễm ≥2% như Việt Nam)

Trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HBV hoặc chưa tiêm vaccine

Lây truyền âm thầm – Biến chứng nguy hiểm

HBV lây qua máu, từ mẹ sang con và qua đường tình dục không an toàn. Một vết dao cạo, một kim tiêm chung, một lần quan hệ không bảo vệ... có thể là khởi đầu của cả đời sống chung với virus.

Không giống nhiều bệnh truyền nhiễm khác, HBV không thể loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể nếu đã chuyển sang giai đoạn mạn tính. Do đó, phòng ngừa là chìa khóa sống còn.

Tiêm phòng đúng thời điểm có thể ngăn ngừa 90-95% nguy cơ mắc bệnh:

Trẻ sơ sinh cần tiêm trong vòng 24 giờ sau sinh

Người trưởng thành chưa tiêm hoặc không có miễn dịch (anti-HBs

Phụ nữ mang thai có thể tiêm vaccine tái tổ hợp

Người nguy cơ cao cần xét nghiệm sau tiêm để đánh giá đáp ứng

BS Thùy cho biết: "Tại Đài Loan, vaccine giúp giảm đến 84% tỷ lệ ung thư gan ở trẻ em. Alaska hiện ghi nhận không còn ca mắc mới nhờ tiêm chủng toàn dân".

Điều trị: Kiểm soát chặt chẽ để ngăn ung thư gan

Các thuốc như Tenofovir, Entecavir có khả năng ức chế mạnh virus HBV, giảm nguy cơ tiến triển xơ gan và ung thư. Người bệnh mạn tính cần uống thuốc suốt đời, tái khám định kỳ, theo dõi HBV DNA và men gan.

Đặc biệt, phụ nữ mang thai có HBV DNA cao cần dùng thuốc từ tuần 24-28 để ngăn truyền sang con. Trẻ sơ sinh cần được tiêm vaccine + huyết thanh trong vòng 24 giờ sau sinh.

“Phát hiện sớm, điều trị đúng cách, người nhiễm HBV có thể sống khỏe mạnh, sinh con an toàn và ngăn ngừa biến chứng gan nguy hiểm”, BS Thùy khẳng định.